Kindermishandeling neemt geen vakantie

Hoe blijft u alert?

Ein-de-lijk vakantie! Die boodschap leek ik op te maken uit het heerlijke maar chaotische kindergejoel. Een oorverdovend geluid dat de laatste schoolbel in het niets deed verdwijnen. 1 à 2 kinderen per klas juichen vermoedelijk niet mee. De deur naar hun safe place gaat twee maanden noodgedwongen op slot. In plaats van een ticket naar de zon, hangt een donkere wolk vol huiselijk geweld of misbruik boven hun hoofd. Hoe kunt u signalen herkennen, zeker nu deze kinderen een hele zomer lang minder gezien worden?

Heel wat kinderen zijn slachtoffer van geweld

Kindermishandeling. Het is een vies woord. Eéntje waar we liever niets mee te maken hebben. Toch kunnen we onze kop niet in het zand steken. Heel veel kinderen maken thuis (of elders) geweld mee. Op allerlei manieren. 10% van de kinderen is slachtoffer van fysiek geweld, 3% van extreem geweld. Harde cijfers, en we vermoeden dat het uiteindelijke cijfer nog veel hoger ligt. En de signalen zijn niet altijd dezelfde. Elke situatie is anders en elk kind reageert anders. Ook hoeven die signalen niet meteen te betekenen dat er sprake is van kindermishandeling. Bovendien is het misschien nog belangrijker om de verschillende risicofactoren van kindermishandeling te kennen.

Een lichamelijke of verstandelijke beperking, aandoening of ontwikkelingsstoornis zorgt voor meer stress en verhoogt zo de kans op mishandeling en verwaarlozing.

Eén daarvan is de omgeving of de leefomstandigheden waarin het kind zich bevindt. Helaas zijn buurten met meer criminaliteit, armoede, sociale achterstand en/of drugs een trigger voor kindermishandeling. Maar ook sociale of psychische problemen van de ouders of verzorgers kunnen een rol spelen. Denk maar aan ouders die zelf mishandeld zijn geweest. Ook stress, gebrek aan opvoedingsvaardigheden, alleenstaand ouderschap of de grootte van een gezin zijn risicofactoren bij kindermishandeling. Bovendien is niet elk kind even gemakkelijk. Een lichamelijke of verstandelijke beperking, aandoening of ontwikkelingsstoornis zorgt voor meer stress en verhoogt zo de kans op mishandeling en verwaarlozing.

Lees verder onder de foto.

Herken de signalen

Blauwe plekken kunnen doen denken aan lichamelijke mishandeling. Bij gedragsveranderingen vermoedt u misschien seksueel misbruik. En een plotselinge verandering in het contact met anderen zou op emotionele mishandeling kunnen wijzen. Toch is het geen optelsommetje van signalen. Wat wel belangrijk is, is dat u weet hoe kindermishandeling eruit kán zien. Zodat u snel(ler) in actie kunt schieten. Zeker nu deze kinderen plotseling acht weken lang veel minder gezien of opgemerkt worden.

Wat kunnen mogelijke signalen zijn?

Een vermoeden? Neem altijd actie.

Het is moeilijk te geloven dat ook baby’s en peuters regelmatig slachtoffer zijn van mishandeling. We kúnnen en wíllen het soms niet geloven, waardoor we het ook vaak missen. Een medewerkster uit een kinderdagverblijf slaagde er wel in om die ooglappen af te zetten toen ze onlangs Liam (een schuilnaam), een peuter van 2 jaar, verschoonde. Hij zat helemaal onder de brandwonden. Iets waar zijn mama niets over verteld had bij het afzetten die ochtend. Bovendien zagen de wonden er allesbehalve verzorgd uit. Veel mensen zouden terugschrikken om actie te ondernemen. Vaak vinden ze het moeilijk om in te schatten of een kind gevaar loopt of niet. Mijn advies? Altijd handelen. Dat deed deze kinderverzorgster ook. Ze deelde haar twijfels met het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling.

Bij mishandeling is niet altijd sprake van kwade wil. Soms voelen volwassenen zich niet goed in hun vel en wordt frustratie onterecht afgereageerd op het kind.

Mishandelen

Aan de hand van foto’s konden onze hulpverleners een inschatting maken van de situatie, en hielpen zo de juiste stappen te nemen. Veelal raden we aan om naar de ouders te stappen. Je kunt hen vragen of alles oké is. Misschien wordt het hen allemaal wat te veel? Dat was in het geval van Liam zeker het geval. Hij werd niet zozeer mishandeld, eerder verwaarloosd. De brandwonden liep hij bijvoorbeeld op door onvoldoende ouderlijk toezicht. Maar nadat we het gezin beter leerden kennen, konden we – helaas – ook andere risicofactoren voor kindermishandeling afvinken. Zo ontdekten we dat Liam al herhaaldelijk getuige was van ernstig partnergeweld. Zelf had hij gedragsproblemen. Hij praatte nog niet ... Maar dankzij het alerte optreden van het kinderdagverblijf, de medewerking van de huisarts en Kind & Gezin hebben we dit gezin écht kunnen helpen. Vóór er échte grote slachtoffers vielen. Vóór justitie er aan te pas kwam. Dat willen we net bereiken. Want bij mishandeling is niet altijd sprake van kwade wil. Soms voelen volwassenen zich niet goed in hun vel en wordt frustratie onterecht afgereageerd op het kind. Net die situaties moeten we in de kiem kunnen smoren.

Helpt u mee?

Als u kindermishandeling vermoedt, bel, chat of surf dan naar 1712. Een deskundige luistert naar uw verhaal en stelt vragen over de situatie waarover u zich zorgen maakt. U krijgt advies over wat u zelf kunt doen. Of u kunt uw vermoedens officieel (en anoniem) melden. Is een kind in nood, dan belt u uiteraard onmiddellijk 112.

Hulpverleners kunnen hun bezorgdheden rechtstreeks uiten bij het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling van de regio waar het kind in kwestie gedomicilieerd is.

Minderjarigen die vragen hebben over of slachtoffer zijn van mishandeling, verwaarlozing of seksueel geweld kunnen ook terecht op de chatbox van www.nupraatikerover.be.

Elk blogbericht op ‘UZ Brussel blogt’ weerspiegelt enkel de mening van de respectievelijke auteur.