Nieuwe technologie vermindert de risico's op hartziekte bij bestraling van borstkankerpatiënten

Nieuwe technologie vermindert de risico's op hartziekte bij bestraling van borstkankerpatiënten

07 juni 2022

UZ Brussel introduceert als eerste wereldwijd een meer patiëntvriendelijke en betrouwbare bestralingstechniek.

Sinds februari 2022 maakt het UZ Brussel gebruik van het ExacTrac Dynamic-systeem voor de bestraling van borstkankerpatiënten. De resultaten bij de eerste 25 patiënten zijn veelbelovend. Door deze nieuwe technologie kan de bestraling preciezer gebeuren omwille van een betere controle en opvolging van de ademhaling van de patiënten tijdens de behandeling. De borst ligt immers dicht bij het hart, en bestraling houdt mogelijk ook schade in voor het hart. Een meer precieze bestraling, betekent minder risico op hartziekte. De eerste resultaten van het onderzoek werden recent voorgesteld op het Novalis Circle Symposium tijdens het congres van de European Society of Radiation Oncology.

De dienst Radiotherapie van het UZ Brussel was nauw betrokken bij de ontwikkeling van het ExacTrac Dynamic-systeem van Brainlab en was het eerste centrum wereldwijd dat het systeem in februari 2022 in klinisch gebruik nam. Inmiddels wordt het ook geïnstalleerd in het ASZ Aalst, waar het UZ Brussel instaat voor de radiotherapie. ExacTrac Dynamic stuurt de positie van de patiënt op de behandelingstafel automatisch bij en monitort de diepte van de ademhaling continu met het oog op een meer precieze bestraling van de tumor en minder impact voor de omliggende weefsels.

Nieuwe technologie vermindert hartschade als neveneffect van radiotherapie bij borstkankerpatiënten

Na wegnemen van een borsttumor krijgen borstkankerpatiënten meestal aanvullende radiotherapie. Radiotherapie is noodzakelijk omdat dit het risico op hervallen vermindert en de overlevingskansen verbetert. Radiotherapie kan echter ook gepaard gaan met een aantal ernstige neveneffecten. Eén van de meest gevreesde neveneffecten op lange termijn is het toegenomen risico op hartziekte of op kransslagaderaandoeningen. Een risico dat vooral voorkomt bij de bestraling van patiënten met een tumor in de linkerborst.

Prof. Mark De Ridder, diensthoofd Radiotherapie:

"De bestraling van het hart kan verminderd worden door de patiënten te behandelen tijdens een diepe inademing. Wanneer een patiënt diep inademt, neemt de afstand tussen het hart en de borst toe, waardoor de bestraling van het hart en dus ook het risico op schade aan het hart vermindert. Patiënten worden behandeld gedurende een 5-tal adempauzes van 25 seconden. Hierbij is het cruciaal om de positie van de patiënt op de behandelingstafel en de diepte van de ademhaling constant te monitoren en zo nodig bij te sturen. Het nieuwe ExacTrac Dynamic-systeem laat toe om dit heel nauwkeurig en patiëntvriendelijk te doen."

Automatische monitoring en bijsturing van de positie van patiënten tijdens de bestraling

De permanente monitoring en opvolging gebeurt door een combinatie van oppervlakte- en infraroodscanning. De patiënt wordt automatisch op de tafel gepositioneerd op basis van optische beelden van huid en temperatuurverschillen binnen zijn lichaam. Hierdoor kunnen we patiënten behandelen zonder tattoos of huidmarkeringen. Dit vermindert de emotionele belasting en het mogelijk gevoel van stigmatisering.

Prof. Thierry Gevaert, adjunct-diensthoofd Radiotherapie:

"Daarenboven laat dit positioneringssysteem toe om na te gaan of de patiënt een correcte diepe inademing aanhoudt tijdens de bestraling. De huid- en infraroodscanning wordt hiervoor op regelmatige tijdstippen vergeleken met RX-beelden. De patiënten krijgen bovendien zelf audiovisuele feedback over hun positie tijdens de bestraling. Ze kunnen hun ademhaling volgen op een scherm en indien nodig wat dieper of minder diep inademen. Daarnaast is er rechtstreekse coaching door het radiotherapieteam. Patiënten worden zo nauw betrokken tijdens het bestralingsproces en voelen zich dus comfortabeler."

Lees verder onder de foto.

Brainlab, Borstkanker

Brainlab ExacTrac Dynamic - visualisering lagen

Verder onderzoek naar longkanker

Het UZ Brussel en Brainlab zijn momenteel aan het onderzoeken hoe het ExacTrac Dynamic systeem ook de behandeling van longkanker kan verbeteren. Kleine longtumoren kunnen succesvol behandeld worden hetzij door een heelkundige resectie, hetzij door stereotactische radiotherapie. Dit betekent dat de tumor in 3 à 4 fracties met hoge precisie stralen gebombardeerd wordt. ExacTrac dynamic kan binnenkort gebruikt worden om de ligging van de longtumor tijdens de bestraling continu te volgen.

Respect zit verweven in het DNA van het UZ Brussel. Daarom staat respect ook centraal bij het reageren op nieuws- of blogberichten. We kennen graag uw graag mening en staan open voor suggesties of vragen, maar vragen wel om een aantal simpele regels in acht te nemen. Alleen reacties die de regels respecteren, worden goedgekeurd en gepubliceerd.