Patiëntenrechten zouden niet nodig moeten zijn.

N.a.v. de Europese dag van de Patiëntenrechten

De vraag vanwege burgers om participatie en echt betrokken beleidsmakers spat van het tv-scherm. Ik word niet vrolijk van de klimaatbetogers of demonstraties van gele hesjes, noch van een minister die aftreedt. Dit lijkt mij allemaal de illustratie dat mensen onvoldoende naar elkaar luisteren. Dat, denk ik, hoort een ‘samen-leving te zijn’: we hebben begrip voor elkaars perspectief en trachten samen te doen wat voor elkeen het beste is. Daar lijken we nog lang niet te zijn. Meer nog, de kloof tussen burgers en beleidsmakers lijkt immens groot. Er is dringend nood aan een andere attitude, heb ik het gevoel. Beleidsmakers moeten meer inzicht hebben in de consequenties van het beleid op het dagelijks leven van burgers. Burgers van hun kant moeten begrijpen dat iets soms bijzonder complex kan zijn en niet met één druk op de knop is opgelost. En beiden moeten beseffen dat de oplossing wellicht ligt in het gulden midden.

Aandacht voor elkaars perspectieven

De bedenking is toepasbaar op de zorg. Ook daar is nood aan een andere attitude, een attitude waarvan het woord ‘samen’ de kern is. Nog veel te vaak loopt het mis omdat patiënt en arts onvoldoende oor en oog hebben voor elkaars perspectieven. Ik veralgemeen natuurlijk als ik zeg dat artsen nog teveel een louter bio-medische invalshoek hanteren en het belang van bejegening onderschatten. Er zijn immers ook veel artsen die dat belang wel degelijk erkennen. En ik weet ook wel dat niet alle patiënten zich als consumenten gedragen en de arts met eisen confronteren. Veel patiënten zijn immers net kwetsbaar en onzeker.

Een egalitaire benadering

De patiënt moet niet diep buigen en de arts moet niet op een verhoog staan. Diversiteit van visies is een kracht. Andere culturen, andere ervaringen, andere opvoedingen, andere verledens, een andere geslacht, … kunnen ons rijker maken. Wederzijds respect en een egalitaire benadering horen de patiënt-zorgverlener te kenmerken. Waardoor de wettelijke rechten van patiënt en arts nooit ingeroepen moeten worden. Omdat de aard van de relatie dat niet noodzaakt.

Daar komen we zeker op terug op het symposium ‘Patiënt en zorgverlener: piloot en co-piloot?’ op 1 oktober. Wie erbij wil zijn, kan best al inschrijven via www.patient-zorgverlener.be.

Elk blogbericht op ‘UZ Brussel blogt’ weerspiegelt enkel de mening van de respectievelijke auteur.