Nieuw zorgpad voor 5 systeemziekten

Wat hebben lupus, systeemsclerose, het syndroom van Sjögren, mixed connective tissue disease (MCTD) en idiopathische inflammatoire myopathieën (IIMs) met elkaar gemeen? Naast het feit dat het allemaal systeemziekten zijn, worden ze ook allemaal behandeld binnen één multidisciplinair team. Systeemziekten zijn chronische auto-immuunziekten die het hele lichaam, of "systeem", kunnen aantasten. Dit betekent dat de ziekte niet alleen gewrichten en spieren, maar ook inwendige organen zoals de longen, nieren, huid en bloedvaten kan beïnvloeden. 

Het UZ Brussel is het enige ziekenhuis in ons land dat voor deze vijf systeemziekten eenzelfde zorgpad aanbiedt in een dienstoverkoepelend Centrum voor Systeemziekten. 

Efficiënter georganiseerd 

Systeemziekten zitten complex in elkaar, worden vaak op verschillende diensten opgevolgd en zijn bovendien zeldzaam. Om die redenen werkte het Centrum voor Systeemziekten van het UZ Brussel een multidisciplinair zorgtraject uit.  

“Als we de zorg voor deze patiënten naar een hoger niveau willen tillen, dan moeten we ze op een gestandaardiseerde manier onderzoeken.”, stelt reumatoloog prof. dr. Karin Melsens. “In 2006 zijn we hier al gestart met een multidisciplinaire aanpak voor systeemziekten. De grote vernieuwing zit vandaag vooral in de efficiëntie, registratie en coördinatie door onze reumaverpleegkundige en zorgpadcoördinator.” 

Wie van de huisarts of specialist te horen krijgt dat er een vermoeden is van een systeemziekte, kan terechtkomen bij de reumatoloog of dermatoloog van het gespecialiseerde centrum van het UZ Brussel.  

“Bij een systeemziekte tast het immuunsysteem verschillende orgaansystemen aan”, zegt dermatoloog dr. Valerie Reynaert. “De huid is het grootste orgaan, en regelmatig begint een vermoeden van een systeemziekte dan ook bij de huid. Patiënten gaan met een bepaald probleem naar de huisarts of een dermatoloog in de buurt. Het fenomeen van Raynaud bijvoorbeeld, waarbij vingers eerst wit, dan blauw en dan rood worden bij koude blootstelling, verraadt soms een onderliggende auto-immuunziekte. Deze patiënten komen dan bij ons terecht om uitsluitsel te geven of er al dan niet sprake is van een systeemziekte.” 

Multidisciplinair overleg 

Bevestigt het multidisciplinair team van het UZ Brussel de systeemziekte, dan komen patiënten in aanmerking voor opvolging binnen het zorgpad.  

“Ze ondergaan dan eerst een screening om de systeemaantasting in kaart te brengen”, zegt prof. dr. Melsens. “Wie systeemsclerose heeft, moet bijvoorbeeld naar de longarts voor een longfunctietest en naar de cardioloog voor een echo van het hart. Standaard doen we bij elke patiënt ook een bloedafname. Twee weken later houden we dan een overleg met ons multi- en interdisciplinair team dat bestaat uit een reumatoloog, dermatoloog, pneumoloog, cardioloog, klinisch bioloog en reumaverpleegkundige. Op dat moment zijn al die eerste onderzoeken afgerond en hebben wij de resultaten al. Die bespreken we dan met alle betrokken specialisten.” 

Naast het vaste interdisciplinaire team kunnen ook andere specialisten, zoals de vaatchirurg, internist, neuroloog, nefroloog, gastro-enteroloog en hematoloog uitgenodigd worden voor het wekelijkse overleg. “Het is in de eerste plaats belangrijk om de ziektestatus in kaart te brengen en de risicofactoren te identificeren om daarna een geïndividualiseerd zorg- en behandelplan voor te leggen, want niet elke patiënt met een systeemziekte moet een behandeling krijgen”, zegt prof. dr. Melsens. 

Zorgpadconsultatie 

Na de noodzakelijke onderzoeken om de systeemziekte in kaart te brengen en het daaropvolgende multidisciplinaire overleg, volgt de zogenaamde zorgpadconsultatie met de dermatoloog, reumatoloog en reumaverpleegkundige. Zij leggen dan het tertiair advies voor en stellen samen met de patiënt een individueel zorgplan op dat met de huisarts en behandelende arts wordt gedeeld. 

“Het zijn deze onderzoeken en de zorgpadconsultatie die een patiënt met een systeemziekte best om het jaar doet”, zegt dr. Reynaert. “Het is belangrijk dat we de evolutie van de ziekte regelmatig checken om tijdig te kunnen ingrijpen. Die snelheid is cruciaal. Door onze zorg beter te organiseren, zal ook de kwaliteit en efficiëntie van onze zorg verbeteren. Zo doen we bijvoorbeeld bij elke patiënt standaard een huidcontrole tijdens de jaarlijkse consultatie, omdat we weten dat het risico op huidkanker vergroot als je medicatie neemt die het immuunsysteem onderdrukt.” 

Praktisch

Voor een eerste afspraak bij de dienst Reumatologie & Systeemziekten (of indien u lange tijd niet op consultatie bent geweest), is een verwijsbrief van uw huisarts nodig. Dit geeft ons een duidelijker beeld over uw klachten.

Een afspraak maken kan via telefoon op 02 477 60 20 of via e-mail: afspraak_reumatologie@uzbrussel.be